EFP

Instrumentendatabank

De instrumentendatabank biedt een overzicht van ruim 200 instrumenten die gebruikt worden binnen de forensische psychiatrie. In de instrumentendatabank wordt ieder instrument kort beschreven en informatie gegeven over het type instrument, de validiteit en betrouwbaarheid, de afnameduur, de belangrijkste literatuurbronnen en waar het instrument te verkrijgen/ downloaden is.

COTAN-beoordelingen

Indien voorhanden, is bij instrumenten de link naar de COTAN-beoordeling opgenomen. Om de COTAN-beoordeling van een instrument te kunnen inzien, dien je in te loggen als COTAN-abonnee. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om individuele beoordelingen aan te schaffen zonder abonnement. Veel universiteitsbibliotheken bieden toegang tot COTAN-informatie aan studenten en medewerkers. Zie voor meer informatie over de COTAN: https://psynip.nl/cotan/.

Alle instrumenten Neuropsychologie Tools & Tech Beoordelingsschalen Observatie Persoonlijkheid Zelfrapportage Risicotaxatie Screening Diagnostiek Intelligentie
Naam Categorie Omschrijving
GIT-2 Intelligentie De Groninger Intelligentie Test-2 (GIT-2) is de herziene versie van de Groninger Intelligentie Test en is eind 2004 uitgebracht (Luteijn & Barelds, 2004). Deze versie bevat nieuwe representatieve normen. Het materiaal, de testinhoud en de afnameprocedures zijn gemoderniseerd met behoud van de essentiële kenmerken van de voorloper (GIT). De GIT-2 kan worden ingezet als psycho-educationele test, als hulpmiddel bij klinisch onderzoek, voor selectieprocedures en om neurologische- en psychiatrische stoornissen vast te stellen. Het is een betrouwbare, individuele intelligentietest. De GIT-2 bestaat uit tien subsets: 1. Woordenlijst (verbaal begrip) 2. Legkaarten (ruimtelijk inzicht) 3. Vaaropdrachten (logisch redeneren met getallen) 4. Sorteren (logisch redeneren met figuren) 5. Figuur ontdekken (waarnemingsintelligentie) 6. Cijferen (rekenvaardigheid) 7. Draaikaarten (ruimtelijk voorstellingsvermogen) 8. Matrijzen (logisch redeneren met verbaal materiaal) 9. Woord opnoemen I (associatiesnelheid/verbale vloeiendheid) 10. Woord opnoemen II (associatiesnelheid/verbale vloeiendheid) Per subset wordt de ruwe score bepaald. De ruwe scores kunnen worden omgezet in geschaalde scores. De gesommeerde geschaalde scores leiden tot een IQ-score. De resultaten kunnen in een intelligentieprofiel worden gevisualiseerd. Doelgroep: 16 t/m 90 jaar. Van extreem lage verstandelijke capaciteiten (IQ=64) tot extreem goede verstandelijke capaciteiten (IQ=135). De GIT-2 is wegens veroudering niet meer beschikbaar via Pearson. Een vervanger is de WAIS-IV-NL (https://kennisdatabank.efp.nl/instrumenten/wais-iv-nl) of de Raven's 2-NL (https://kennisdatabank.efp.nl/instrumenten/ravens-2-progressive-matrices).
KAIT Intelligentie De Kaufman Intelligentietest voor (Adolescenten en) Volwassen (KAIT; Kaufman & Kaufman, 1993; Nederlandse versie: Dekker, Mulder, & Dekker, 2005) is een intelligentietest voor personen tussen de 14 en 85+ jaar. De test is gebaseerd op neuropsychologische theorieën over de structuur van intelligentie en maakt een onderscheid tussen ‘crystalized intelligence’ (kennis) en ’fluid intelligence’ (probleemoplossend en adaptief vermogen). De KAIT bestaat uit een kernbatterij van zes subtesten en vier additionele testen (voornamelijk geheugentesten). De handleiding is niet meer verkrijgbaar bij Pearson. Er zijn drie mogelijke redenen waarom de uitgave gestaakt is. De normen kunnen te oud zijn, er zijn andere betere testen op de markt en commercieel gezien is het voor Pearson een juiste beslissing om de test te staken.
KBIT Screening en Intelligentie De Kaufman Brief Intelligence Test (KBIT; Kaufman & Kaufman, 1990) is bestemd voor personen tussen de 4 en 90 jaar. Het is een screeningsinstrument voor intelligentie en bestaat uit twee subtesten: ‘vocabulary’ (82 items) en ‘matrices’ (37 items). De eerste test is een verbale test waarbij men objecten moet benoemen en woorden moet vinden na aanbieding van een cue. De tweede test is een non-verbale test waarbij patronen gecompleteerd moeten worden. In 2004 is de tweede versie van de KBIT gepubliceerd, de KBIT-2. In 2022 is de KBIT-2 gereviseerd, de KBIT-2 revised. Kijk voor de beschikbaarheid van de gereviseerde versie van de KBIT-2 op https://www.pearsonassessments.com/store/usassessments/en/Store/Professional-Assessments/Cognition-%26-Neuro/Kaufman-Brief-Intelligence-Test%2C-Second-Edition-Revised-/p/P100013000.html?tab=overview.
MCT Intelligentie De Multiculturele Capaciteiten Test (MCT; Bleichrodt & Van den Berg, 2004) is een intelligentietest. De test meet de cognitieve capaciteiten, waarbij aanlegfactoren en aangeleerde factoren worden meegenomen. Er is een test voor middelbaar niveau (MCT-M) en voor hoger niveau (MCT-H). De MCT-M is gericht op personen vanaf ongeveer 15 jaar met een opleidingsniveau vanaf enkele jaren voortgezet onderwijs tot afgerond mbo. De MCT-H is voor personen vanaf ongeveer 15 jaar met een opleidingsniveau vanaf klas 5 havo/vwo tot afgerond hbo of wo. Beide testen bevatten acht subtests die vier factoren meten: logisch redeneren en ruimtelijk inzicht, numerieke vaardigheden, verbale vaardigheden en perceptuele snelheid. De testen zijn geschikt voor personen met en zonder migratieachtergrond.
Raven's 2 Progressive Matrices Intelligentie De Raven’s Progressive Matrices 2, Diagnostische versie (Raven’s 2) is een non-verbale test voor het beoordelen van algemene cognitieve vaardigheden. Raven’s 2 Progressive Matrices meet het deductief vermogen, wat een van de belangrijkste onderdelen van de door Spearman aangeduide, algemene intelligentie of g is. De Raven’s 2 is genormeerd voor de leeftijdsgroep van 4:0 en 69:11 jaar. De test is op papier en digitaal af te nemen en kan individueel of groepsgewijs (vanaf 7 jaar) afgenomen worden. De test is bij uitstek geschikt bij cliënten die de Nederlandse taal niet volledig beheersen (bijv. immigranten, tweede-taal verwervers, cliënten met taalproblemen). Daarnaast kan de test goed ingezet worden als validatie van een eerder intelligentie-onderzoek. Een voordeel van de groepsgewijze afname is bovendien dat men snel (in maximaal 45 minuten) bij een grote groep cliënten de intelligentie kan vaststellen. Er is een verkorte digitale versie die af te nemen is in 20 minuten. Daarnaast zijn er lange papieren en digitale versies, welke af te nemen zijn in 30 minuten bij kinderen van 4 tot 8 jaar of in 45 minuten bij cliënten van 9 tot 70 jaar. Bij alle digitale versies worden items gehaald uit een itembank van 329 items, waardoor elke afname uniek is en de test ook op korte termijn eventueel te herhalen is. De score bestaat uit een Geschaalde Score met een gemiddelde van 100, standaarddeviatie van 15 en range van 40-160. Daarbij wordt een percentiel en stanine gegeven. Ook is er eventueel een leeftijdsequivalent van de score te bepalen. Standaardisatie De gezamenlijke Europese normering van de RAVEN’s 2 heeft plaatsgevonden in zes landen, namelijk: Duitsland, Frankrijk, Nederland en Vlaanderen, Scandinavië (Denemarken, Noorwegen, Zweden), Spanje en het Verenigd Koninkrijk. Uit onderzoek bleek dat de scores dusdanig equivalent waren dat er een gezamenlijke normgroep kon worden samengesteld. De totale normgroep is verzameld tussen mei 2018 en juli 2019 en bestond uit een N van 1200.
SON 6-40 Intelligentie De Snijders-Oomen Niet-Verbale Intelligentietest 6-40 (SON 6-40; Tellegen & Laros, 2011) is een intelligentietest die geschikt is voor personen die beperkt zijn in hun verbale communicatie (doven, slechthorenden, personen met taal- en spraakstoornissen), personen die weinig Nederlands spreken, voor autistische personen en voor kinderen met ontwikkelingsachterstanden. Het instrument is ook te gebruiken bij indicatiestelling voor LWOO-PrO. Doelgroep: 6 tot 40 jaar De SON 6-40 is eind september 2011 beschikbaar gekomen en vervangt de SON-R 5½-17 (zie hierboven). De SON-R 6-40 bestaat uit de vier onderdelen van de verkorte SON-R 5½-17, gericht op concreet en abstract redeneren en ruimtelijk inzicht. In de nieuwe SON-R is het aantal items uitgebreid en het plaatjesmateriaal vernieuwd. De onderdelen zijn: - Analogieën, 3 reeksen van 12 items. - Mozaïeken, 2 reeksen van 13 items. - Categorieën, 3 reeksen van 12 items. - Patronen, 2 reeksen van 13 items. De normen zijn gebaseerd op steekproeven uit Nederland en Duitsland (N=1933). De test bestaat uit 4 subtesten. In het computerprogramma van SON-R is een correctie voor het Flynn-effect (veroudering van de normen) ingebouwd.
WAIS-IV-NL Intelligentie De Wechsler Adult Intelligence Scale-IV (WAIS-IV-NL (Pearson, 2012)) meet de algemene intelligentie, het IQ, van adolescenten en volwassenen. De vijftien subtests van de WAIS-IV-NL meten uiteindelijk de factoren Verbaal Begrip, Perceptueel Redeneren, Werkgeheugen en Verwerkingssnelheid. De WAIS-IV-NL is een individueel toepasbaar klinisch instrument waarmee het intellectuele vermogen van adolescenten en volwassenen tussen de 16 en 84 jaar en 11 maanden kan worden bepaald. De WAIS-IV-NL kan ingezet worden als psycho-educationele test, als hulpmiddel bij klinisch onderzoek en om neuropsychologische en psychiatrische stoornissen vast te stellen. De Wechsler Adult Inteligence Scale-III (WAIS-III-NL; Uterwijk, 2000) is een individueel toepasbaar klinisch instrument waarmee het intellectuele vermogen van volwassenen tussen de 16 en 85 jaar kan worden bepaald. De WAIS-III-NL bestaat uit 16 subtests, waarvan er 2 optioneel zijn. 1. Onvolledige Tekeningen, 2. Woordenschat, 3. Symbool Substitutie, 4. Overeenkomsten, 5. Blokpatronen, 6. Rekenen, 7. Matrix Redeneren, 8. Cijferreeksen, 9. Informatie, 10. Plaatjes Ordenen, 11. Begrijpen, 12. Symbool Zoeken, 13. Cijfers en Letters, 14. Figuur Leggen, 15. Symbool Kopiëren (optioneel) en 16. Symbool Substitutie/Incidenteel leren (optioneel). Verbale en Performale subtests worden afwisselend afgenomen. Dit stelt de proefleider in staat de aandacht van de cliënt langer vast te houden
WASI Intelligentie De Wechsler Abbreviated Scale of Intelligence (WASI; Wechsler, 1999) is de verkorte vorm van WAIS-III-NL. De WASI wordt slechts aangeraden als screeningsinstrument voor het onderscheid tussen een zwakbegaafd en een (laag)gemiddeld begaafd niveau van intellectueel functioneren. In de praktijk wordt de WASI weinig gebruikt en wordt vaker gekozen voor het verkorten van de WAIS-III door slechts enkele subtests af te nemen.
WISC-III-NL Intelligentie De Wechsler Intelligence Scale for Children - Third edition - Nederlandstalige bewerking (WISC-III NL; Kort et al., 2005) is een algemene intelligentietest voor kinderen en jeugdigen van 6 tot 17 jaar. De WISC-III NL kent dertien subtests, waarvan zes de verbale intelligentie meten en zeven de performale intelligentie. Tien subtests vormen de basistest. De resterende tests zijn twee optionele en een aanvullende  subtest. De subtests worden aangeboden in de vorm van gekleurde plaatjes, mondelinge vragen, rekenopgaven, geometrische patronen, legpuzzels, symbolen en doolhoven. Zie ook: http://www.nji.nl/nl/Wechsler-Intelligence-Scale-for-Children---Third-edition---Nederlandstalige-bewerking-%28WISC-III-NL%29
WNV-NL Intelligentie De Wechsler Non Verbale test –Nederlands (WNV-NL; Wechsler & Naglieri, 2008) is een intelligentietest bestemd voor kinderen, adolescenten en jongvolwassenen van 4 tot 21 jaar. De test wordt aanbevolen bij individuen met gehoor- en taalproblemen, een stoornis binnen het autistisch spectrum, en allochtone kinderen, adolescenten en jongvolwassenen. Er wordt gebruik gemaakt van pictogrammen. Zie ook: http://www.nji.nl/nl/Databanken/Wechsler-Nonverbal-Scale-of-Ability---Nederlandstalige-versie-(WNV-NL)