De Forensisches Operationalisiertes Therapie-Risiko-Evaluations-System (FOTRES; Urbaniok, 2004) is een systeem dat risicoaspecten, maar ook (te verwachten) therapie-effecten in kaart kan brengen en kan evalueren. Het indiceert naast het structurele terugvalrisico ook de veranderbaarheid van een justitiabele. Kenmerkend voor het systeem is de mogelijkheid op verschillende tijdstippen gesimuleerde invrijheidstellingen te scoren. Men taxeert dan het actuele risico als men iemand op dat moment in vrijheid zou stellen. Actuele behandelresultaten en niet direct bij de behandeling betrokken variabelen die wel van invloed zijn op het recidiverisico worden meegewogen. Dit laatste is uniek. Uniek is ook dat men het systeem kan gebruiken als een patiëntvolgsysteem, dat vanaf de initiële pro-justitia rapportage periodiek metingen kan verrichten, zowel voor, tijdens als na een behandeling.
De FOTRES bestaat uit circa 650 items verdeeld over de vier modules: structureel recidiverisico, beïnvloedbaarheid, therapie‐evaluatie en voorspelling van therapie‐effect. Een volledige casus bestaat doorgaans uit 350‐400 items, afhankelijk van het aantal probleemgebieden die de expert van belang acht. Het instrument stelt de clinicus als gebruiker diverse vragen over de individuele casus die gewaardeerd moeten worden op aanwezigheid of ernst met een getal van 0 (niet aanwezig/zeer gering) tot 4 (zeer sterk aanwezig). De scores van de aparte probleemdomeinen en kenmerken tezamen genereren een eindscore per module. Alle scores worden wederom op een schaal van 0 tot 4 weergegeven.
De eerste resultaten van onderzoek lijken te wijzen op een redelijke betrouwbaarheid en validiteit. De interbeoordelaarsbetrouwbaarheid van de FOTRES is onderzocht in een studie (n=20) met drie beoordelaars (Rossegger et al., 2011). De resultaten waren redelijk; kappa was groter dan 0.65. Uit onderzoek naar de predictieve validiteit (de vraag in hoeverre de FOTRES daadwerkelijk recidive kan voorspellen) van de somscore en risicocategorieën van FOTRES (n=109) bleek de somscore van FOTRES onderscheid te maken tussen daders die wel recidiveren en daders die dat niet doen (AUC=0.81) (Rossegger et al., 2011). Dit geldt ook voor alle risicocategorieën (AUC=0.76).
Rossegger, A., Laubacher, A., Moskvitin, K., Villmar, T., Palermo, G. B., & Endrass, J. (2011). Risk Assessment Instruments in Repeat Offending: The Usefulness of FOTRES. International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology, 55(5), 716-731. doi:10.1177/0306624X09360662